ساخت جرثقيل سقفي طي مراحل پيچيده اي انجام مي پذيرد. جرثقيل سازه اي ابتدايي و ساده است ولي داراي مراحل ساخت پيچيده اي مي باشد. در جرثقيل هاي اوليه كه بصورت ساده ساخته مي شد (به اين صورت كه از يك بازو با قابليت گردش، همراه دو تكيه گاه عمودي و يك تكيه گاه افقي و يك وزنه جهت حفظ تعادل بود)، از قرن شانزده تا به حال تغيير زيادي صورت نگرفته است . از زماني كه در صنعت پيشرفت چشمگيري صورت گرفت،برق و موتور بخار و بسياري از امكانات ديگر باعث رونق در ساخت جرثقل شد.

ساخت جرثقيل:

تحولات در ساخت جرثقيل به صورت گام به گام و مرحله اي صورت گرفته است.به اين صورت كه نخست به بازوي اصلي جرثقيل براي افزودن برد و دسترسي،بازوي كوچك اضافه گرديد و با استفاده از بهينه سازي ساختار فولاد و بهره گيري از ابزارهاي توانمند مانند موتورهاي گازوييلي و برقي روز به روز  پيشرفت در صنعت جرثقيل  حاصل گرديد.
با گذشت زمان و نياز بيشتر انسان به اين نوع از ابزار ها رفته رقته ساخت جرثقيل پيشرفت سريع تري به خود گرفت و روش هاي ساده جاي خود را به روش هاي پيچيده دادند. در حال حاضر تعداد متنوعي جرثقيل ساخته شده است.در مجموع جرثقيل ابزاري است كه بطور قا‌ئم و در شش جهت حركتي جابجا و كنترل مي شود و در سوله سازي استفاده گسترده اي دارد .
بهترين جرثقيل در صنعت سوله جرثقيل هاي سقفي مي باشد. اين نوع جرثقيل ها بهترين انتخاب براي استفاده در مكان هاي سر پوشيده است و از اجزاي زير تشكيل شده است:
1- بالا بر:براي حركت بالا و پايين
2- پل :براي حركت عقب و جلو
3- ترول:براي حركت چپ و راست

ايمني در جرثقيل هاي سقفي :

• فونداسيون سوله بايد قابليت تحمل بار جرثقيل را دارا باشد .
• سيم بكسل ها بايد كاملا در جاي خود محكم گردد.
• نبايد دو سر سيم هاي بكسل را به هم متصل نمود .
• باربند مناسب بايد بر اساس وزن سيستم مشخص گردد.
• بايد توجه داشت كه سيم بكسل داراي پيچ و تاب نباشد.
• استفاده از قرقره هاي معيوب توصيه نمي گردد.

ساخت جرثقيل سقفي در ايران با كيفيت بالايي انجام مي پذيرد.طراحي جرثقيل توسط مهندسان و طراحان كارآزموده انجام مي گردد.ساخت جرثقيل سقفي در كارخانه ها و كارگاه ها و داخل سوله ها به منظور جابجا كردن اجسام سنگين به جاي استفاده از نيروي انساني بكار برده مي شود.

انواع جرثقيل سقفي:

• جرثقيل دو پل
• جرثقيل تك پل
• جرثقيل آويز
• جرثقيل دروازه اي

جرثقيل تك پل:

در مكان هايي بكار مي رود كه داراي ابعاد كوچك مي باشد زيرا اين نوع از جرثقيل داراي دهانه كوتاه مي باشد و نيز داراي وزن سبك تري نسبت به نوع جرثقيل دو پل دارد. اين نوع از جرثقيل كارها را با كيفيت بالا تري انجام مي دهد و نيز ساخت اين نوع مطابق با استاندارد هاي جهاني هزينه را كاهش داده در نتيجه فشار وارد بر ريل ها كمتر مي شود و براي طراحي ساختمان سوله هزينه كمتري پرداخت مي شود.

جرثقيل دو پل:

داراي قابليت نصب و اجرا در محيط هاي بزرگ و فروشگاه ها و كار گاه ها را دارد حتي درطبقات بالا نيز مورد استفاده قرار مي گيرد براي جابجايي بارهاي سنگين با طول بزرگ كاربرد دارد. با استفاده از اين نوع از جرثقيل ها  براي استفاده از ارتفاع بالاتر  و براي انتقال بار در جهت هاي عمودي و افقي كاربرد دارد.ساختار جرثقيل هاي سقفي به صورت دو ريل موازي است كه در جهت هاي افقي و عمودي در سالن در شش جهت حركت مي كنند.با استفاده از اين جرثقيل امكان تعويض لامپ هاي سالن و سيم هاي برق وجود دارد .

ويژگي ساخت و ساز جرثقيل:

جرثقيل تك پل داراي وزن سبك تري نسبت به جر ثقيل دو پل مي باشد و مراحل نصب و راه اندازي راحت تري داردو نيز جدا سازي قطعات به سهولت انجام مي پذيرد.در مقابل جرثقيل دو پل داراي وزن سنگين بوده و ويزگي سازندگي پيچيده اي داشته و مراحل نصب و راه اندازي سخت تري نسبت به جرثقيل تك پل دارد

 جرثقيل سقفي آويز:

اين نوع از جرثقيل به راحتي روي سقف سازه ها و سوله ها نصب مي شود و براي جابجايي بار در انبار سوله كاربرد دارد.براي استفاده از اين جرثقيل به تير هاي حمال نيازمنديم كه در دو نوع منحني و مستقيم طراحي شده اند.

ساخت جرثقيل سقفي:

بطور معمول ساخت جرثقيل هاي سقفي به دو صورت جرثقيل سقفي تك پل و جرثقيل سقفي دو پل انجام مي پذيرد. در ساخت جرثقيل تك پل،تناژ با توجه به اندازه دهانه قابل تغيير است و نمي توان براي آن محدوديتي در نظر گرفت.با اين حال توصيه مي شود كه حداكثر تا ظرفيت 10 تن و دهانه 24 متر در جرثقيل سقفي تك پل استفاده نمود زيرا در غير اين صورت ابعاد پل بسيار بزرگ خواهد شد و ساخت جرثقيل مقرون به صرفه نخواهد بود.همانظور كه در بالا گفته شد از دهانه  24 متر و ظرفيت 10 تن به بالا از جرثقيل 2 پل استفاده مي شود كه مي توان تا دهانه 35 متر و ظرفيت 300 تن از اين نوع جرثقيل استفاده كرد .كاربرد جر ثقيل سقفي 2 پل گسترده است و از صنايع انبار كوچك گرفته تا صنايع سنگين كشتي سازي و فولاد سازي كاربرد دارد.
نحوه قرار گرفتن و ساختن جرثقيل سقفي 2 پل بسته به نياز مشتري تفاوت داردكه معمولا بصورت رونشين در روي پل قرار مي گيرد.

سوله و استفاده از جرثقيل در سازه ها

معمولا از جرثقيل در ساخت سوله استفاده مي شود ولي در بعضي از سوله ها محدوديت استفاده از جرثقيل قايل مي شوند.در سوله سازي بيشترين استفاده از جرثقيل هاي سقفي مي باشد زيرا مزاياي فراوان داشته و فضاي كمي را اشغال مي كنند.

منبع: سازه هاي سنگين آذر